Lịch sử – Ý nghĩa ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam

Tại sao lại có ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam? Ý nghĩa lịch sử của ngày này? Hãy theo dõi ngay bài viết của Thế Giới Sofa để được giải đáp những thắc mắc trên nhé!

Lịch sử ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam

Trong những năm 1949-1950, phong trào đấu tranh của thanh niên, học sinh, sinh viên các đô thị diễn ra liên tục, rầm rộ và rộng khắp, nhất là ở Sài Gòn – Gia Định. 

Ngày 9-1-1950, Đoàn thanh niên Cứu Quốc và Đoàn học sinh, sinh viên Sài Gòn-Gia Định-Chợ Lớn đã tổ chức vận động trên 10.000 nhân dân, trong đó đông đảo nhất là học sinh sinh viên, xuống đường. 

Trong đó có học sinh Trần Văn Ơn (14/4/1931 – 9/1/1950) là một học sinh trường Pétrus Ký. Anh đã bị chính quyền Pháp nổ súng bắn chết trong phong trào biểu tình của học sinh sinh viên Sài Gòn đầu năm 1950. Cái chết ấy gây tiếng vang lớn, có tác động rộng khắp trong phong trào đấu tranh của dân chúng Sài Gòn sau đó. Và sau này ngày 9 tháng 1 đã được chọn là ngày học sinh – sinh viên Việt Nam.

Tiểu sử về anh hùng Trần Văn Ơn

Trần Văn Ơn sinh ngày 14-4-1931 tại xã Phước Thạnh, huyện Châu Thành,  tỉnh Bến Tre. Thuở nhỏ, anh học tiểu học ở thị xã Mỹ Tho, sau đó cùng  gia đình chuyển đi, trú quán tại số nhà 322/10, đường Verolun, khu Hòa  Hưng – Sài Gòn. Mẹ anh tên là Huỳnh Thị Tữu, còn cha anh là ông Trần Văn  Nghĩa, đều là những nhân sĩ có tinh thần yêu nước. Hầu hết các anh chị của Anh đều tham gia cách mạng, có người là liệt sĩ như chị Trần Thị Lễ hy sinh năm 1948. Khi Cách mạng tháng Tám nổ ra, Trần Văn Ơn chỉ mới 15 tuổi nhưng anh đã nhận thức được một số vấn đề của hiện thực cuộc sống đang diễn ra hàng ngày trước mắt.

Tháng 8 năm 1945, anh thi đậu vào lớp năm thứ nhất, bậc cao đẳng tiểu học tại Trường Pétrus Ký. Năm học 1948-1949, anh học xong năm thứ ba bậc cao  tiểu, thi vượt lớp đỗ bằng đệ nhất cấp Pháp (Brevet du 1er cycle). Đến  năm học 1949-1950, khi lên lớp năm thứ tư cao tiểu thì Trần Văn Ơn được đặc cách lên lớp Ban tú tài (lớp seconde, tương đương lớp 10 hiện nay)  của trường vì đã có bằng đệ nhất cấp. Trần Văn Ơn được coi là một học  sinh chăm ngoan, hiếu nghĩa lễ độ với cha mẹ, thầy cô, bên cạnh học tập  còn ham hoạt động xã hội.

Từ năm 1947 anh tham gia vào phong trào học sinh yêu nước của trường, tham gia Hội học sinh sinh viên Việt Nam –  Nam Bộ. Anh là hội viên mật của Đoàn học sinh kháng chiến nội thành, đồng thời nhận nhiệm vụ tuyên truyền, vận động học sinh trong trường tham gia vào các hoạt động chống thực dân Pháp và chính quyền thân Pháp.  Anh được coi là một cột trụ của phong trào học sinh yêu nước của Trường  Pétrus Ký.

Ngày 9 tháng 1 năm 1950, đã nổ ra một cuộc biểu tình  lớn của Đoàn Thanh niên cứu quốc và Đoàn học sinh Sài Gòn – Chợ Lớn  và hơn  6000 học sinh, sinh viên và giáo viên các trường, yêu cầu thả ngay những học sinh, sinh viên bị bắt, biểu tình đòi đảm bảo an ninh cho học sinh viên học  tập và mở cửa lại trường học. 

13 giờ ngày  hôm đó, bọn cầm quyền Dinh Thủ Hiến Trần Văn Hữu lật lọng lời hứa sẽ giải quyết các yêu cầu nguyện vọng của học sinh, sinh viên. Chúng đã huy động một lực lượng lớn cảnh sát hùng hậu, kết hợp với công an, lính lê dương dùng dùi cui, súng máy, súng ngắn đàn áp đẫm máu phong trào biểu tình.

Nhiều học sinh đã gục ngã trước những làn đạn khủng bố. Trần Văn Ơn cùng nhiều học sinh khác đã chịu các loạt ném đá và dùi cui để che chở cho các học sinh nhỏ tuổi hơn có mặt trong  cuộc biểu tình . Và Trần Văn Ơn đã bị trúng đạn trong lúc đang cùng một người bạn  khiêng nữ sinh Tạ Thị Thâu của Trường Gia Long bị bọn cảnh sát ngụy đánh  ngất. Anh hy sinh vào lúc 15 giờ 30 phút chiều ngày 9-1-1950. Xác Trần  Văn Ơn được đưa về bệnh viện Chợ Rẫy, được lực lượng học sinh cùng các y bác sĩ, công nhân ở bệnh viện túc trực canh bảo vệ cho bọn địch phi tang. Khi đó, Trần Văn Ơn chưa đầy 19 tuổi.

Ý nghĩa lịch sử ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam

Tin Trần Văn Ơn mất đã ngay lập tức gây náo động trong giới học sinh, sinh viên Sài Gòn lúc bấy giờ. Đã trở thành tâm điểm và đồng loạt các tờ báo lớn của Sài Gòn đã đưa tin.

Tại Sài Gòn, ngày 12/01/1950, đám tang của Trần Văn Ơn đã biến thành cuộc biểu tình thị uy của trên 5 vạn người đứng trên các hè phố tiễn đưa anh. Trước linh cữu anh là hương án có 2 câu viết bằng máu của học sinh:

“Chết vì tổ quốc, chết mà vẫn sống,

Sống kiếp Việt gian, ô nhục muôn đời”.

Với sự kiện lịch sử đó, noi gương và ghi nhận tinh thần đấu tranh bất khuất của anh Trần Văn Ơn và học sinh – sinh viên trong những ngày đầu kháng chiến, Đại hội toàn quốc Liên đoàn Thanh niên Việt Nam lần thứ nhất tháng 2 năm 1950 tại Việt Bắc đã quyết định lấy ngày 09/01 hàng năm là Ngày truyền thống học sinh – sinh viên.

Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ V diễn ra ngày 22 – 23/11/1993 tại thủ đô Hà Nội đã quyết định đồng thời lấy ngày 09/01 làm ngày truyền thống của Hội Sinh viên Việt Nam.

Trải qua quá trình thành lập và phát triển, các thế hệ học sinh – sinh viên Việt Nam luôn kế tục và phát huy những truyền thống vẻ vang của các thế hệ cha anh. Đó là truyền thống yêu nước nồng nàn, gắn bó với chế độ XHCN, trung thành với Đảng, với nhân dân, tự hào về dân tộc và Bác Hồ kính yêu, về lực lượng vũ trang anh hùng, về Đoàn, về Hội.

Ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam được tổ chức hàng năm như là dịp để nhắc nhở các thế hệ học sinh, sinh viên không ngừng sáng tạo, hiếu học, say mê nghiên cứu để vươn tới đỉnh cao của khoa học, công nghệ, văn học – nghệ thuật, thể dục thể thao…đạt nhiều thành tích cao trong học tập, rèn luyện.